ΕΡΩΤΗΣΗ & ΑΙΤΗΣΗ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΕΓΓΡΑΦΩΝ
Προς τον κ. Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας
Θέμα: «Σοβαρά προβλήματα από την χωροθέτηση και λειτουργία τριών Data Centers στα Σπάτα για τους κατοίκους της περιοχής»
Σύμφωνα με αναφορές φορέων και κατοίκων της τοπικής κοινωνίας της Χριστούπολης Σπάτων έχουν εκφραστεί σοβαρές αντιρρήσεις και ανησυχίες σχετικά με την διαδικασία κατασκευής τριών Data Centers ισχύος από 12,5 έως 80 MW στην περιοχή των Σπάτων. Οι κάτοικοι έχουν προχωρήσει μάλιστα σε προσφυγές και καταγγελίες τόσο προς το Συμβούλιο της Επικρατείας όσο και στην Πολεοδομία αναφέροντας παραλείψεις στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και στην οικοδομική άδεια επισημαίνοντας πως δεν έχουν ληφθεί υπόψιν οι σωρευτικές επιπτώσεις από την λειτουργία και των τριών Data Center μόλις λίγα μέτρα από τον οικισμό της Χριστούπολης.
Στην πρώτη περίπτωση, κατασκευάζεται εγκατάσταση Data Center, ισχύος 25MW, σε απόσταση 800μ. ανατολικά από τα όρια του οικισμού. H μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για το έργο αυτό εκτιμά το επίπεδο εκπεμπόμενου θορύβου στα 50db που είναι και το νόμιμα θεσμοθετημένο όριο. Η απόφαση της Περιφέρειας γνωμοδότησε ανώτατο όριο θορύβου τα 50 dB. H KYA για την έγκριση της χωροθέτησης (αρ. πρωτ. 69748/11-9-2024) επέτρεψε όριο θορύβου 65 dB, τα οποία επιτρέπονται μόνο σε βιομηχανικές περιοχές. Βιομηχανικές περιοχές δεν υπάρχουν στο Δήμο Σπάτων-Αρτέμιδος.
Στην δεύτερη περίπτωση, σε απόσταση περίπου 50 μ. βόρεια από τον οικισμό βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες για το δεύτερο Data Center, στην πρώτη φάση
του έργου για υποδομή ισχύος 12,5MW με προοπτική επέκτασης στα 25MW. Αρχικά για τις οικοδομικές εργασίες είχε εκδοθεί η με α/α 551887/10-12-2022 οικοδομική άδεια για «νέο συγκρότημα εμπορικών εκθέσεων» ενώ στις 14/06/2025 έγινε στην ΥΔΟΜ γνωστοποίηση εκτέλεσης πρόσθετων εργασιών εν όψει επικείμενης αναθεώρησης, για αλλαγή μελετών και για αλλαγή χρήσης σε κτήριο Κέντρου Δεδομένων (Data Center). Ακολούθως, στις 29 Ιουλίου 2025 δημοσιεύθηκε κοινή υπουργική απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Ανάπτυξης, με την οποία καθορίστηκαν Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (ΠΠΔ) για κέντρα δεδομένων με ισχύ εγκατάστασης μεγαλύτερη από 2 MW και μικρότερη από 20 MW, οπότε εκ των πραγμάτων το συγκεκριμένο έργο εξαιρέθηκε από την υποβολή μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Αμέσως μετά, στις 08/08/2025 η εταιρεία που κατασκευάζει το Data Center έλαβε προέγκριση άδειας αναθεώρησης της 551887/22 οικοδομικής άδειας «για αλλαγή μελετών και για αλλαγή χρήσης σε συγκρότημα διώροφων και ισόγειων κτιρίων κέντρου δεδομένων», χωρίς μέχρι τότε να έχουν εγκριθεί ΠΠΔ για το συγκεκριμένο έργο, ενώ στη συνέχεια στις 13/10/2025, 46 κάτοικοι κατέθεσαν ισάριθμες καταγγελίες στην ΥΔΟΜ Σπάτων υποστηρίζοντας ότι είναι σε εξέλιξη εργασίες για διαφορετική χρήση, σε διαφορετική θέση και με διαφορετικό περίγραμμα από την αρχική οικοδομική άδεια.
Στην τρίτη περίπτωση, σε απόσταση 180 μ. βορειοανατολικά της Χριστούπολης βρίσκεται σε φάση μελέτης και αδειοδότησης το τρίτο και μεγαλύτερο Data Center με προβλεπόμενη ισχύ 80 MW. Για το Data Center αυτό έχει εκπονηθεί Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) η οποία τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση. Ο Δήμος Σπάτων λόγω διαπίστωσης παρατυπιών και ελλείψεων, απέρριψε τη ΜΠΕ του Data Center ενώ το Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής ενέκρινε τη μελέτη στις 24/11/2025 υπό την προϋπόθεση ότι θα τηρηθούν τα νόμιμα όρια θορύβου των 50db. Σύμφωνα με όσα καταγγέλλει η Επιτροπή Κατοίκων της Χριστούπολης από τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το συγκεκριμένο Data Center απουσιάζει η πραγματική αποτίμηση της σωρευτικής επίδρασης, μη συνυπολογίζοντας την όχληση από τα άλλα δύο Data Centers που ήδη κατασκευάζονται και λαμβάνοντας ως ανώτατο όριο θορύβου τα 65 dB, τα οποία επιτρέπονται μόνο σε βιομηχανικές περιοχές και
όχι επιχειρηματικό πάρκο που είναι η πραγματικότητα. Ακόμη, η ΜΠΕ αγνοεί την εγγύτητα σε οικιστική ζώνη και σε σχολεία, προβλέπει τη διέλευση καλωδιώσεων από το κέντρο του οικισμού και δημιουργεί υπέργειο υποσταθμό ρεύματος σε μια έκταση 7,5 στρεμμάτων στο όριο της ιδιοκτησίας ενώ δεν εξασφαλίζει ότι δεν θα υπάρχει βλαπτική έκκληση ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στην πέριξ περιοχή. Η περιοχή στην οποία χωροθετείται το κέντρο δεδομένων είναι χαρακτηρισμένη ως περιοχή πολεοδομικού κέντρου, όπου απαγορεύονται κάθε είδους βιομηχανικές χρήσεις.
Για να υπάρξουν οφέλη και θετικό πρόσημο σε εθνικό και τοπικό επίπεδο από την εγκατάσταση και λειτουργία Data Centers, θα πρέπει αυτά να ακολουθούν την ισχύουσα νομοθεσία. Εφόσον η λειτουργία των κέντρων δεδομένων είναι συνεχής θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη τα επίπεδα θορύβου, τόσο κατά τη διάρκεια της ημέρας, όσο και της νύχτας. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας τα επίπεδα θορύβου τη νύχτα δεν θα πρέπει να ξεπερνούν τα 40 dB έξω από την κατοικία.
Περαιτέρω, σειρά επιστημονικών μελετών που εξετάζουν τον διεθνή κλάδο των Data Centers καταδεικνύουν ότι οι εγκαταστάσεις αυτές χαρακτηρίζονται από:
Α) Υπερβολική κατανάλωση νερού καθώς απαιτούν μεγάλες ποσότητες για την ψύξη των servers. Σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες τα Data Centers έχουν ήδη συνδεθεί με επιδείνωση της υδατικής κρίσης και αύξηση του υδατικού στρες σε τοπικές κοινότητες.
Β) Υψηλή κατανάλωση ενέργειας που επιβαρύνει τις τοπικές υποδομές και αυξάνει τις εκπομπές CO₂ εφόσον δεν χρησιμοποιούνται ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Γ) Κινδύνους θερμικού φορτίου και πυρκαγιάς, ιδίως σε περιοχές όπως τα Σπάτα όπου συχνά εκδηλώνονται πυρκαγιές σε χαμηλή βλάστηση, και όπου η ύπαρξη μεγάλων ηλεκτρικών εγκαταστάσεων μπορεί να εντείνει την επικινδυνότητα.
Δ) Έντονο συνεχές θόρυβο λόγω της λειτουργίας των απαραίτητων ψυκτικών και μηχανολογικών εγκαταστάσεων
Ε) Υψηλή ακτινοβολία
Ακόμη, νέα αναδυόμενα διεθνή πρότυπα χωροθέτησης των Data Centers δείχνουν ότι άλλες χώρες αποφεύγουν τη χωροθέτηση τέτοιων εγκαταστάσεων σε κατοικημένες περιοχές με υδρολογικές ευαισθησίες, όπως η Χριστούπολη Σπατών. Σε πολλά κράτη έχουν ματαιωθεί οι αρχικοί σχεδιασμοί εγκατάστασης Data Centers, όπως για παράδειγμα στην Ολλανδία, όπου διεθνής κολοσσός αναγκάστηκε να ματαιώσει επένδυσή δημιουργίας Data Center, υπό την πίεση αντιδράσεων τοπικών ακτιβιστών στην πόλη Zeewolde, εξαιτίας της πρόσθετης ενεργειακής και περιβαλλοντικής επιβάρυνσης που τέτοιες υποδομές παράγουν. Σε άλλες χώρες όπως στην Κίνα εγκαθίστανται υποθαλάσσια Data Center που ψύχονται από το θαλασσινό νερό, μειώνοντας δραστικά την κατανάλωση ενέργειας και πόσιμου νερού σε σχέση με τα επίγεια κέντρα.
Επειδή, επηρεάζεται άμεσα η καθημερινότητα και η ασφάλεια των κατοίκων, καθώς τα Data Centers απαιτούν τεράστιες ποσότητες ενέργειας και νερού, δημιουργώντας φόρτο στα τοπικά δίκτυα και κινδύνους υπερθέρμανσης ή βλαβών
Επειδή, υπάρχει ο κίνδυνος πρόκλησης σοβαρών περιβαλλοντικών επιπτώσεων, όπως αύξηση θερμικής ρύπανσης, επιβάρυνση του υδροφόρου ορίζοντα και υψηλό ενεργειακό αποτύπωμα σε μια ήδη πιεσμένη περιοχή από την σωρευτική λειτουργία τριών Data Centers
Επειδή, αναδεικνύονται ζητήματα διαφάνειας, τήρησης πολεοδομικών κανόνων και δημόσιου ελέγχου, ειδικά όταν υπάρχουν αναφορές για αποκλίσεις από τα εγκεκριμένα σχέδια
Επειδή, η εγκατάσταση των Data Centers αφορά ένα αναπτυξιακό μοντέλο που πρέπει να είναι βιώσιμο και κοινωνικά αποδεκτό, σε μια εποχή όπου άλλες χώρες στρέφονται σε πιο καινοτόμες και λιγότερο επιβαρυντικές λύσεις
Ερωτάται ο αρμόδιος υπουργός:
- Έχουν πραγματοποιηθεί αυτοψίες από τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα στο μικρότερο Data Center των 12,5 MW, προκειμένου να διαπιστωθεί αν οι εν εξελίξει εργασίες συμμορφώνονται με την εγκεκριμένη οικοδομική άδεια; Αν ναι πότε έγιναν .; Επιβεβαιώνεται η καταγγελία των κατοίκων για τις μεταβολές στην οικοδομική άδεια;
- Λαμβάνει υπόψιν της η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του μεγαλύτερου Data Center των 80 MW, τη συγκέντρωση των τριών Data Centers γύρω από την οικιστική περιοχή της Χριστούπολης και την επιβάρυνση που σωρευτικά θα υπάρξει; Έχει λάβει υπόψη της τα σημερινά δεδομένα υδατικού στρες της Ανατολικής Αττικής; Γιατί προχωρά η έγκριση χωρίς να έχει συμμορφωθεί η μελέτη με τα όρια θορύβου που ισχύουν όπως σαφώς τέθηκαν από τον Δήμο και την Περιφέρεια;
- Έχει εκπονηθεί σχέδιο αντιμετώπισης κινδύνου πυρκαγιάς ειδικά για τις τεχνικές εγκαταστάσεις και την ευρύτερη περιοχή;
- Ποιες είναι οι ανάγκες σε νερό (m3/day) για το κάθε ένα από τα Data Center και ποιες οι πηγές υδροδότησής τους;
Αίτηση Κατάθεσης Εγγράφων
Αιτούμαστε για την ενημέρωση της Βουλής και των πολιτών την υποβολή των κάτωθι στοιχείων:
-τα πορίσματα και τις εκθέσεις αυτοψίας των επιθεωρήσεων που έχουν διενεργηθεί στα έργα κατασκευής
-το Σχέδιο αντιμετώπισης κινδύνου πυρκαγιάς, αν έχει καταρτιστεί
Οι Ερωτώντες Βουλευτές
Καραμέρος Γεώργιος
Ζαμπάρας Μιλτιάδης (Μίλτος)
