Σοφία Κατσίγιαννη: Να ξαναβάλουμε στο επίκεντρο τον άνθρωπο

Η πρώην Αντιδήμαρχος Παιδείας, Ισότητας και Τουριστικής Ανάπτυξης και Πρόεδρος του Δ.Σ. του Δήμου Διονύσου, μιλάει στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Πόλεων.

Η 31η Οκτωβρίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Πόλεων. Τι σημαίνει για εσάς αυτή η ημέρα;

Η Παγκόσμια Ημέρα Πόλεων είναι μια υπενθύμιση ότι οι πόλεις δεν είναι απλώς ο τόπος που ζούμε· είναι ο τρόπος που ζούμε. Μας καλεί να δούμε την ποιότητα ζωής, τα δικαιώματα, το περιβάλλον, την ασφάλεια, τις ευκαιρίες για όλους. Για εμένα, αυτή η ημέρα αναδεικνύει την ανάγκη να σχεδιάζουμε ανθρώπινες πόλεις, βιώσιμες γειτονιές, προσβάσιμες υποδομές, και υπηρεσίες που στηρίζουν κάθε πολίτη, χωρίς εξαιρέσεις. Είναι επίσης μια ευκαιρία να ξανασκεφτούμε το μέλλον του τόπου μας με συμμετοχή, διαφάνεια και κοινωνική συνοχή. Πόλεις που σέβονται τους ανθρώπους και το περιβάλλον τους — αυτό είναι το στοίχημα της εποχής μας.

Ποιες θεωρείτε ότι είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι πολίτες στην καθημερινότητά τους μέσα στην πόλη;

Οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι πολίτες στις πόλεις μας σήμερα είναι, δυστυχώς, συχνά οι πιο βασικές. Η καθημερινότητα δοκιμάζεται από ελλείψεις στις υποδομές, από δύσκολες μετακινήσεις, από ελλιπή καθαριότητα, από την αίσθηση ανασφάλειας στη γειτονιά. Όταν τα απλά δε δουλεύουν, τότε όλα τα άλλα φαίνονται πολύ μακριά.

Πρέπει να ξαναβάλουμε στο επίκεντρο τον άνθρωπο: χρειαζόμαστε μια πόλη που φροντίζει τους δημόσιους χώρους· που σέβεται το χρόνο του εργαζόμενου γονέα και τις ανάγκες των ηλικιωμένων· που εξασφαλίζει καθαρές και ασφαλείς γειτονιές· που αντιμετωπίζει την κλιματική κρίση με πράξεις, όχι εξαγγελίες.

Οι πολίτες δε ζητούν υπερβολές. Ζητούν αξιοπρέπεια στην καθημερινότητά τους. Και αυτό είναι το πραγματικό στοίχημα για κάθε σύγχρονη πόλη – να ξανακερδίσουμε την εμπιστοσύνη τους με έργα που κάνουν τη ζωή τους καλύτερη, κάθε μέρα.

Πώς μπορεί μια πόλη να γίνει πιο βιώσιμη και φιλική προς το περιβάλλον και τον πολίτη;

Μια πόλη γίνεται πραγματικά βιώσιμη όταν ο σχεδιασμός της ξεκινά από τον άνθρωπο και καταλήγει στο περιβάλλον – και όχι το αντίστροφο. Αυτό σημαίνει πράσινες γειτονιές, ενεργειακά αποτελεσματικά κτίρια, καθαρές και ασφαλείς μετακινήσεις, αλλά και αστική ανθεκτικότητα απέναντι στην κλιματική κρίση.

Χρειάζονται μικρές, πρακτικές λύσεις που αλλάζουν την καθημερινότητα: περισσότερο πράσινο στους δημόσιους χώρους, αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε σχολεία και δημοτικές υποδομές, υποστήριξη της ανακύκλωσης και της κυκλικής οικονομίας, έξυπνες τεχνολογίες για καλύτερη διαχείριση ενέργειας και απορριμμάτων.

Κυρίως όμως, χρειάζεται συμμετοχή: η πόλη να δίνει στον πολίτη ρόλο και φωνή. Γιατί μια βιώσιμη πόλη δεν είναι αυτή που μιλάει για το μέλλον, αλλά αυτή που το δημιουργεί μαζί με τους ανθρώπους της, βήμα-βήμα, με διαφάνεια, ευθύνη και σχέδιο.

Πέρα από τις υποδομές, ποιος είναι ο ρόλος των ανθρώπων στη διαμόρφωση της πόλης;

Οι πόλεις δε χτίζονται μόνο από υλικά. Χτίζονται από ανθρώπους. Οι υποδομές είναι απαραίτητες, αλλά χωρίς ενεργούς πολίτες, χωρίς κοινωνική συνοχή, μένουν απλώς έργα από τσιμέντο και άσφαλτο.

Ο ρόλος των ανθρώπων είναι καθοριστικός: από τη συμμετοχή τους στις αποφάσεις και το σεβασμό στο δημόσιο χώρο, μέχρι την αλληλεγγύη που ενώνει τις γειτονιές. Μια ζωντανή πόλη είναι αυτή που δίνει χώρο στις πρωτοβουλίες των πολιτών, στη δημιουργικότητα των νέων, στη φροντίδα των πιο ευάλωτων. Είναι η πόλη που βλέπει τον πολίτη όχι ως θεατή αλλά ως συνδημιουργό.

Γιατί τελικά, μια πόλη είναι τόσο δυνατή όσο οι άνθρωποί της: οι αξίες τους, η συμμετοχή τους, η σχέση τους με τον κοινό μας τόπο. Εκεί βρίσκεται η πραγματική δύναμη αλλαγής.

Αν σας ζητούσαμε να στείλετε ένα μήνυμα με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Πόλεων, ποιο θα ήταν αυτό;

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Πόλεων, θα ήθελα να στείλω ένα μήνυμα αισιοδοξίας αλλά και ευθύνης. Οι πόλεις μας μπορούν και πρέπει να είναι τόποι ζωής, ευκαιριών και αξιοπρέπειας. Τόποι που υπηρετούν τον άνθρωπο και προστατεύουν το περιβάλλον, που νοιάζονται για τα παιδιά, τους ηλικιωμένους, τους εργαζόμενους, τους ευάλωτους.

Η πρόκληση της εποχής μας είναι να ξαναχτίσουμε την εμπιστοσύνη: να διασφαλίσουμε ότι τα βασικά λειτουργούν – οι γειτονιές είναι καθαρές και ασφαλείς, οι δημόσιοι χώροι ζωντανοί, οι μετακινήσεις ανθρώπινες, η ποιότητα ζωής δικαίωμα για όλους.

Το μέλλον των πόλεών μας δεν είναι αφηρημένη έννοια· το διαμορφώνουμε εμείς, με τις επιλογές μας, τη συμμετοχή μας και το κοινό μας όραμα. Ας τολμήσουμε, λοιπόν, να φανταστούμε μια πόλη που μας αξίζει – και να συνεργαστούμε για να τη δημιουργήσουμε. Μαζί.